Διαδικασίες και εμπόδια στον δρόμο προς την ενίσχυση της επιχειρηματικότητας και της ανάπτυξης
Την άμεση ανάγκη αναδιάρθρωσης του ιδιωτικού χρέους, που έχει αγγίξει το αστρονομικό ποσό των 253 δισ. ευρώ, επισημαίνουν έγκυροι χρηματοοικονομικοί παράγοντες, υποστηρίζοντας με σοβαρά επιχειρήματα πως το χρέος των ιδιωτών αποτελεί ουσιαστικό εμπόδιο στην ενίσχυση της επιχειρηματικότητας και στην ανάπτυξη.
Αυτός φαίνεται να είναι και ο στόχος της Ειδικής Γραμματείας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους, που σκοπεύει να συμβάλει με κάθε τρόπο προς την παραπάνω κατεύθυνση, πολλώ δε μάλλον που τα υψηλά επιτόκια χτυπούν καμπανάκι για την πιθανότητα διεύρυνσης του χρέους αυτού.
Μένοντας στο κομμάτι που αφορά τις τράπεζες και τους servicers καθίσταται φανερό πως τα 100 δισ. ευρώ κόκκινα δάνεια παραμένουν εκεί και δεν… διακτινίστηκαν, παρά το γεγονός πως οι τράπεζες «καθάρισαν τους ισολογισμούς τους».
Τούτο σημαίνει πως κάποιοι ιδιώτες και κάποιες επιχειρήσεις βαρύνονται ακόμη με αυτά τα 100 δισ. ευρώ που καλούνται να τα αποπληρώσουν.
Και εάν δεν επιτευχθεί αναδιάρθρωση αυτού του τμήματος του ιδιωτικού χρέους, πολύ δύσκολα επί της ουσίας θα καταστεί εφικτό να χρηματοδοτηθεί η καινούργια επιχειρηματικότητα. Και αυτό όχι γιατί οι τράπεζες δεν έχουν ρευστότητα για να χρηματοδοτήσουν -τουναντίον-, αλλά γιατί το παραπάνω τεράστιο βάρος αποτελεί από μόνο του τροχοπέδη στην πιστωτική επέκταση αφού εκλείπουν οι δανειολήπτες, ενώ οι υπερχρεωμένες επιχειρήσεις στρεβλώνουν με τη δραστηριότητά τους την αγορά.
Συγχρόνως η καινούργια, ενεργειακή αυτή τη φορά, κρίση μπορεί να δημιουργήσει μια νέα ζοφερή πραγματικότητα με νέα χρέη.
Εργαλεία
Η ελληνική νομοθεσία έχει στη διάθεσή της πια όλα τα απαραίτητα εργαλεία. Κυρίαρχη η ρύθμιση οφειλών και η παροχή δεύτερης ευκαιρίας, η ρύθμιση μη εξυπηρετούμενων δανείων διμερώς με τράπεζες και διαχειριστές δανείων, ενώ μόλις χθες έλαβε χώρα η διακήρυξη δημόσιου διεθνούς διαγωνισμού για τον φορέα απόκτησης και επαναμίσθωσης ακινήτων.
Ο φορέας αυτός θα αποτελέσει ένα αξιόμαχο εργαλείο προκειμένου να «ξεκαθαρίσουν» οι πραγματικά ευάλωτοι ιδιώτες δανειολήπτες και να λάβουν την προστασία που απαιτείται.
Αντιθέτως, οι λοιποί δανειολήπτες θα πρέπει να πληρώσουν ή να ρυθμίσουν χρησιμοποιώντας τη δεύτερη ευκαιρία ή να πτωχεύσουν χωρίς πλέον να οφείλουν.
Συγχρόνως αναμένεται και πρέπει να λειτουργήσει η δευτερογενής αγορά κόκκινων δανείων, που και αυτή θα βοηθήσει ουσιαστικά στην αναδιάρθρωση της ωρολογιακής βόμβας του ιδιωτικού χρέους.
Καθυστερήσεις
Παρά πάντως την ύπαρξη των εργαλείων αυτών, για τον εξωδικαστικό συμβιβασμό, στον οποίο πολλοί δανειολήπτες προσφεύγουν, παρατηρούνται αργές διαδικασίες από τις τράπεζες και τους servicers στην παροχή στοιχείων και στην αποδοχή προτάσεων, με αποτέλεσμα η κινητικότητα στα προαναφερόμενα πεδία να είναι αργή παρά τις βελτιώσεις. Οι κώδικες δεν τηρούνται αρκετές φορές, ενώ συχνά οι διαδικασίες καθυστερούν. Έτσι μεγάλη μερίδα επιχειρήσεων και ιδιωτών παραμένει εγκλωβισμένη στο χρέος της παρά τις δυνατότητες που υπάρχουν από τη νομοθεσία να ρυθμίσει και να μπορέσει να συνεχίσει να λειτουργεί.
Η σύσταση Μονάδας Εργασίας με πρωτοβουλία της Ειδικής Γραμματείας με συμμετοχή όλων των φορέων και επιμονή στα σημεία όπου υπάρχουν αδυναμίες μπορεί να δώσει αποτελέσματα. Η μονάδα είναι έτοιμη και σύντομα θα υπάρχουν αξιόπιστες καταγραφές για τις «αδυναμίες στα σημεία». Ο κίνδυνος, πάντως, η τρέχουσα κατάσταση να γίνει περαιτέρω τροχοπέδη για την οικονομία είναι ορατός από τη στιγμή που τα επιτόκια αυξάνονται και που η οικονομία αντιμετωπίζει στασιμοπληθωρισμό. Μια νέα γενιά κόκκινων δανείων είναι ένα ορατό, αλλά συγχρόνως και εφιαλτικό σενάριο που θα ενισχύσει περαιτέρω το ιδιωτικό χρέος και που στο τέλος της ημέρας θα διευρύνει τις κοινωνικές ανισότητες.
Προκηρύχθηκε ο διαγωνισμός για τον Φορέα Ακινήτων
Η πολυπόθητη προκήρυξη για τη σύμβαση παραχώρησης του Φορέα Απόκτησης και Επαναμίσθωσης Ακινήτων σε νομικό πρόσωπο του ιδιωτικού τομέα είναι γεγονός. Οι προθεσμίες τρέχουν.
Το υπουργείο Οικονομικών προκήρυξε διεθνή ηλεκτρονικό διαγωνισμό. Αντικείμενο αποτελεί η παραχώρηση των καθηκόντων και αρμοδιοτήτων του φορέα. Οι φάκελοι όσων εκδηλώσουν ενδιαφέρον θα πρέπει να υποβληθούν μέχρι τις 19 Ιουλίου.
Για την προεπιλογή των υποψηφίων τα βασικά κριτήρια είναι εκείνα της προσωπικής κατάστασης, της καταλληλόλητας άσκησης επαγγελματικής δραστηριότητας, κριτήρια χρηματοοικονομικής και οικονομικής επάρκειας, τεχνικής και επαγγελματικής ισότητας.
Ο ανάδοχος θα συστήσει εταιρεία ειδικού σκοπού που θα αποτελέσει τον φορέα. Η πρώτη φάση του διαγωνισμού είναι η παρούσα φάση προεπιλογής που διέπεται από την πρόσκληση και στην οποία πρέπει να υποβληθεί φάκελος εκδήλωσης ενδιαφέροντος.
Η δεύτερη φάση έχει δύο στάδια: Το πρώτο που διέπεται από την πρόσκληση συμμετοχής σε διάλογο και το δεύτερο που διέπεται από την πρόσκληση υποβολής δεσμευτικών προσφορών με την οποία ζητείται η υποβολή δεσμευτικών προσφορών για τη σύναψη της σύμβασης παραχώρησης.
Στο πλαίσιο της σύμβασης παραχώρησης ο φορέας αναλαμβάνει την υποχρέωση απόκτησης κύριας κατοικίας των ευάλωτων οφειλετών, τη μίσθωσή τους σε αυτούς και τη μεταβίβασή τους στους οφειλέτες υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Ως ευάλωτοι οφειλέτες ορίζονται τα πρόσωπα για τα οποία εκπληρώνονται σωρευτικά τα εισοδηματικά περιουσιακά και λοιπά κριτήρια που προσδιορίζονται στο άρθρο 3 του ν. 4472/2017.
Το αρχικό μετοχικό κεφάλαιο του φορέα υπολογίζεται σε 9 εκατ. ευρώ. Εκτιμάται πως ενδιαφέρον για τον φορέα θα εκδηλώσουν χρηματοοιονομικές επιχειρήσεις με εξειδίκευση στη διαχείριση των αφερέγγυων πιστώσεων αλλά και εταιρίες real estate ή αντίστοιχα consortium.
O φορέας έχει διασφαλισμένη την επιδότηση ενοικίου του ευάλωτου οφειλέτη από το Δημόσιο και επομένως έχει να διαχειριστεί μειωμένο κίνδυνο. Εάν ο ευάλωτος οφειλέτης επανακάμψει, μπορεί να αγοράσει πίσω το ακίνητό του, αλλιώς το ακίνητο μπορεί να πουληθεί στην ελεύθερη αγορά.
Επιμέλεια: Ειρήνη Σακελλάρη
