Η 110 Πτέρυγα Μάχη στη Λάρισα, το Στεφανοβίκειο, ο Αλμυρός και η νέα βάση με αμερικανικά drones
Στη Λάρισα και πιο συγκεκριμένα στην αεροπορική βάση όπου βρίσκεται η 110 Πτέρυγα Μάχης της Πολεμικής Αεροπορίας στρέφεται η προσοχή των ΗΠΑ το τελευταίο διάστημα. Μία βάση η οποία έχει ενταχθεί δυναμικά στο σχεδιασμό των ΗΠΑ στην περιοχή, αφού περιλαμβάνεται και στην ελληνοαμερικανική συμφωνία Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας (MDCA) στο πλαίσιο των «διευκολύνσεων» που παρέχονται επί ελληνικού εδάφους.
Και σύμφωνα με στρατιωτικούς αναλυτές αν η Αλεξανδρούπολη και η Σούδα έχουν τραβήξει την προσοχή της Τουρκίας λόγω της δημοσιότητας που έχει δοθεί στις δύο αυτές περιοχές, η Λάρισα αναμένεται να γίνει μία βάση αντίστοιχης – ίσως και μεγαλύτερης – σημασίας, όσον αφορά την Αεροπορία των ΗΠΑ.
Και τις διευκολύνσεις που χρειάζεται στην περιοχή ώστε να της εξασφαλίζουν τον απόλυτο έλεγχο. Σύμφωνα με τις ενδείξεις. Αφού όταν ερωτώνται οι αρμόδιοι είτε στο Πεντάγωνο είτε στην διπλωματική αποστολή των ΗΠΑ απαντούν ότι τίποτα «καινούριο» δεν σχεδιάζεται για την περιοχή.
«Κάτω από τα ραντάρ»
Κάπως έτσι οι βάσεις σε Λάρισα αλλά και Στεφανοβίκειο πέρασαν κάτω από τα «ραντάρ» της δημοσιότητας». Έστω και αν ο τούρκος πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν συνεχίζει να διαμαρτύρεται ότι οι ελληνικές κυβερνήσεις μετατρέπουν τη χώρα σε αμερικανικό στρατόπεδο.
Στη Λάρισα, στην αεροπορική βάση, της 110 Πτέρυγας Μάχης, στο πλαίσιο των όσων προβλέπει η MDCA από τις 12 Νοεμβρίου μεταστάθμευσαν οκτώ αμερικανικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη (UAV) MQ-9 REAPER. Δεν είναι η πρώτη φορά. Η μεταστάθμευση γίνεται περιοδικά από το 2018.
Όπως έχουν διευκρινίσει επανειλημμένα στρατιωτικές πηγές, χρησιμοποιούνται αποκλειστικά από τις αμερικανικές δυνάμεις, ενώ δεν υπάρχει – επί του παρόντος – κανένα σχέδιο ή πρόγραμμα συνεκπαίδευσης.
Ωστόσο τόσο η αύξηση του αριθμού τους (ξεκίνησαν να είναι δύο και έφτασαν τα οκτώ) χαρακτηρίζεται ιδιαίτερης σημασίας αναβάθμιση.
Εργασίες
Την ίδια στιγμή οι εργασίες που πραγματοποιούνται στην αεροπορική βάση της Λάρισας έχουν προκαλέσει ενδιαφέρον και σενάρια για σχεδιασμούς με προοπτική «μονιμότητας» που δεν αφορούν μόνο τα συγκεκριμένα αεροσκάφη.
Άλλωστε η ανανέωση της MDCA επ’ αόριστο δικαιολογήθηκε με αυτό ακριβώς το αφήγημα. Ότι οι ΗΠΑ θέλουν να έχουν την δυνατότητα να επενδύσουν στις βάσεις στις οποίες του παρέχονται «διευκολύνσεις» απαλλαγμένες από χρονοδιαγράμματα ανανέωσης και με μία συμφωνία που θα παρέχει εύρος χρόνου.
Η απόφαση των ΗΠΑ να επενδύσουν περισσότερο στην αεροπορική βάση της Λάρισας και να την αναβαθμίσουν, με στόχο τη δημιουργία της μόνιμης βάσης της διοίκησης της Αμερικανικής Πολεμικής Αεροπορίας Ευρώπης – Αφρικής (USAFE – AFAFRICA) χαρακτηρίζεται ειλημμένη στα δημοσιεύματα των τοπικών εφημερίδων (Ελευθερία).
Και κομματικές αντιδράσεις
Ενώ οι εργασίες έχουν ενεργοποιήσει και τα αντανακλαστικά πολιτικών δυνάμεων που διακρίνονται για την πληροφόρηση τους σε τέτοιους σχεδιασμούς, όπως το ΚΚΕ. Ενδεικτική είναι η αντίδραση της Επιτροπής Ειρήνης Λάρισας, που σε σχετική ανακοίνωση της (19/10/2022) έχει επισημάνει πως οι Αμερικανοί έχουν επενδύσει «πολλά εκατομμύρια δολάρια για να αναβαθμίσουν την αεροπορική βάση με νέα υπόστεγα και κτίρια υποστήριξης», μετατρέποντας τη Θεσσαλία σε μία «αμερικανο- ΝΑΤΟική βάση».
Με όσους γνωρίζουν να αναφέρονται σε σημαντικές εργασίες εντός της βάσης που βρίσκονται σε εξέλιξη και δείχνουν ότι στο μέλλον ο ρόλος της θα είναι εξαιρετικά αναβαθμισμένος. Με τους εργολάβους να έχουν ήδη πιάσει δουλειά και ιδιωτικές εταιρείες να βρίσκονται σε πυρετό εργασιών.
Κόμβος υποστήριξης και διασποράς
Τα κατασκοπευτικά MQ-9 REAPER, σύμφωνα με την ανακοίνωση θα μείνουν στην Λάρισα ένα χρόνο, παρ’ όλα αυτά η επένδυση που υλοποιείται και έχει τραβήξει την προσοχή επιβεβαιώνει ότι η 110 Πτέρυγα Μάχης λειτουργεί ως κόμβος υποστήριξης και διασποράς αμερικανικών αεροπορικών δυνάμεων στην ευρύτερη περιοχή.
Και επιβεβαιώνει τη δική της σημασία για τις ΗΠΑ. Το πώς θα αξιοποιηθεί στην τελική μορφή της να μένει να αποδειχθεί και τα σενάρια να αναφέρονται σε μεταστάθμευση εκεί μοιρών μαχητικών από τις ΗΠΑ, προκειμένου να λάβουν μέρος σε ασκήσεις στην Ευρώπη, ιπτάμενα τάνκερ, κλπ. Με τους αριθμούς για το αμερικανικό προσωπικό που απασχολείται να υπολογίζεται στα 150 άτομα.
Οικονομικό ενδιαφέρον
Τα σενάρια που έχουν πυροδοτηθεί δε για αναβάθμιση της βάσης κινούν το ενδιαφέρον και της τοπικής οικονομίας, που το βλέπει σαν μία ευκαιρία. Και όσοι γνωρίζουν τις εξελίξεις να καλούν τους υπεραισιόδοξους σε αυτοσυγκράτηση αν και αναγνωρίζουν την κινητικότητα.
Πέραν της Λάρισας οι ΗΠΑ χρησιμοποιούν «διευκολύνσεις» που προβλέπονται στην MDCA και στο Στεφανοβίκειο. Στην έδρα της 1ης Ταξιαρχίας Αεροπορίας Στρατού έχει εγκατασταθεί προσωπικό και ελικόπτερα UH-60 Black Hawk της 1ης CAB (Ταξιαρχία Αεροπορίας Στρατού) της Αεροπορίας Στρατού των ΗΠΑ. Δυνάμεις οι οποίες συμμετέχουν σε συνεκπαιδεύσεις και επιδείξεις δυνατοτήτων με ελληνικές δυνάμεις από καιρό εις καιρό.
Το βλέμμα της Ρωσίας
Να σημειωθεί ότι οι εν λόγω εγκαταστάσεις λόγω και της αμερικανικής παρουσίας έχουν στοχοποιηθεί ρητορικά από την πλευρά της Ρωσίας, μετά και την εισβολή στην Ουκρανία. Και αυτό γιατί τα κατασκοπευτικά MQ9 Reaper τα οποία θα ενδιαφερόταν και η Ελλάδα να αποκτήσει θεωρείται ότι μπορούν να ελέγχουν στις επιχειρήσεις τους την ευρύτερη περιοχή και στοχεύουν και την Μαύρη Θάλασσα.
Ιδιαίτερα σημαντική είναι η περιοχή και για τις ελληνικές ένοπλες δυνάμεις, αφού η 110 Πτέρυγα Μάχης της Λάρισας είναι η βάση των F-16, όπως και η 111 Πτέρυγα Μάχης στη Νέα Αγχίαλο. Στο στρατόπεδο Γεωργούλα στο Βόλο βρίσκεται και η 32η Ταξιαρχία Πεζοναυτών. Η παρουσία της 32ης Ταξιαρχίας στο Βόλο είναι που έχει γεννήσει και τη συζήτηση για το αν πρέπει να δημιουργηθεί Ναύσταθμος στον Αλμυρό Βόλου. Ένα έργο που υποστηρίζεται από τον Αρχηγό ΓΕΕΘΑ προκειμένου να φιλοξενεί τα αρματαγωγά με στόχο τη μεταφορά των πεζοναυτών όπου χρειαστεί…
Το σχέδιο για το Ναύσταθμο στον Αλμυρό
Η απόφαση για την ένταξη της Πράξης “Μελέτες για την κατασκευή Ναυτικής Βάσης (Ν.Β.) Παγασητικού”, με Κωδικό ΟΠΣ 5198281 (MIS), στο τομεακό πρόγραμμα Ανάπτυξης του υπουργείου Εθνικής ‘Αμυνας (ΤΠΑ ΥΠΕΘΑ) 2021-2025 και στον άξονα προτεραιότητας «Λιμενικές υποδομές» έχει αναρτηθεί στη Διαύγεια. Και σύμφωνα με αυτήν το ΓΕΕΘΑ σε συνεργασία με το Γενικό Επιτελείο Ναυτικό (ΓΕΝ) καλούνται να συγκεντρώσουν εγκαίρως, τα απαραίτητα αποδεικτικά στοιχεία διευθέτησης του ιδιοκτησιακού καθεστώτος των εκτάσεων που θα εκτελεσθεί η δράση, με ημερομηνία ολοκλήρωσης της να έχει τεθεί η 10η Αυγούστου 2025.
Στόχος να εξυπηρετεί την 32η Ταξιαρχία Πεζοναυτών η οποία εδρεύει στο Βόλο. Με την τοποθεσία να θεωρείται η κατάλληλη για την πρόσβαση των πεζοναυτών στα πεδία βολής και τις περιοχές που απαιτεί η εκπαίδευση τους και την βάση να μπορεί να τους εξυπηρετήσει «χωρίς να χάνεται πολύτιμος χρόνος».
Υπέρ και κατά
Οπαδός του εν λόγω σχεδίου έχει δηλώσει επανειλημμένα ο Αρχηγός ΓΕΕΘΑ, Κωνσταντίνος Φλώρος, ο οποίος είχε αναφερθεί σε αυτό και στο Συνέδριο Ναυτικής Ισχύος τον περασμένο Δεκέμβριο, εντάσσοντας το στον ευρύτερο σχεδιασμό για την αναβάθμιση των ναυτικών υποδομών και μιλώντας για τη «δημιουργία Ναυστάθμου στον Αλμυρό του Βόλου όπου θα ναυλοχούν τα Αρματαγωγά μας δίπλα ακριβώς στην φυσική τους συνέχεια, δηλαδή στην 32η Ταξιαρχία Πεζοναυτών».
Κάποιος θα μπορούσε να σκεφτεί ότι το έργο θα έδινε και οικονομική πνοή στην περιοχή. Παρ’ όλα αυτά τα «αλλά» είναι πολλά. Η δημιουργία Ναύσταθμου στον Αλμυρό έχει αρκετούς σφοδρούς επικριτές που κάνουν λόγο για σχέδια επί χάρτου χωρίς επιχειρησιακά κριτήρια, υπογραμμίζοντας και το οικονομικό κόστος. Αφού ένας ναύσταθμος απαιτεί υποδομές, προσωπικό και συνεργεία. Αξίζει μία τέτοια δαπάνη για αυτό το σκοπό;
Δεδομένου ότι μέχρι την έναρξη υλοποίησης του σχεδίου μεσολαβεί σειρά γεγονότων, οι συζητήσεις και οι διαφωνίες με ανταλλαγή επιχειρημάτων αναμένεται να συνεχιστούν…
Το αν ο ναύσταθμος του Παγασητικού μπορεί επίσης να είναι ένας σχεδιασμός που αφορά τις αμερικανικές δυνάμεις δεν είναι γνωστό ακόμα και μένει να φανεί εάν και εφόσον το έργο ολοκληρωθεί.
Η μονιμότητα των αμερικανικών βάσεων
Αξίζει να σημειωθεί ότι η τελευταία ανανέωση της MDCA έγινε τον Οκτώβριο του 2021. Με τον ΥΠΕΞ των ΗΠΑ, Άντονι Μπλίνκεν να σημειώνει ότι «οι αμερικανικές δυνάμεις στην Ελλάδα θα μπορούν να έχουν πρόσβαση σε περισσότερες τοποθεσίες». Η συμφωνία έχει ισχύ για πέντε χρόνια και στη συνέχεια «θα παραμείνει σε ισχύ εκτός εάν τερματιστεί από κάποιο από τα μέρα με γραπτή ειδοποίηση προς το άλλο μέρος δύο χρόνια πριν διά της διπλωματικής οδού». Το Νοέμβριο του 2021 ο Ερντογάν δήλωνε ότι «Οι αμερικανικές στρατιωτικές βάσεις στην Ελλάδα, είναι τόσες πολλές που δεν μπορούν να μετρηθούν ανέφερε. Η Ελλάδα έχει γίνει πρακτικά φυλάκιο της Αμερικής».
