Πολλοί οικονομολόγοι και στρατηγικοί αναλυτές εκτιμούν ότι ο πληθωρισμός έχει φτάσει στο ανώτερο επίπεδό του. Η εκτίμηση αυτή, ωστόσο, είναι λανθασμένη
Ο τελευταίος δείκτης τιμών καταναλωτή (ΔΤΚ) έφερε ανακούφιση σε όλη τη Wall Street. Ο πληθωρισμός έφτασε στο ανώτερο επίπεδό του, ανέφεραν πολλοί οικονομολόγοι, στρατηγικοί αναλυτές, με την είδηση να μονοπωλεί σε αρκετά πρωτοσέλιδα. Ωστόσο, η λογική πίσω από αυτή την αισιοδοξία, είναι λανθασμένη.
Σκεφτείτε, αρχικά, την έκθεση για τον πληθωρισμό η οποία έπεται του ΔΤΚ. Συχνά, δεν δίνεται ιδιαίτερη σημασία στον δείκτη τιμών παραγωγού (ΔΤΠ), καθώς αυτό που έχει μεγαλύτερη σημασία για την οικονομία είναι το τι συμβαίνει με τους καταναλωτές, οι οποίοι αποτελούν τα δύο τρίτα του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος και των οποίων οι προσδοκίες για τις μελλοντικές τιμές βοηθούν στον καθορισμό του πραγματικού πληθωρισμού. Ωστόσο, οι επενδυτές θα πρέπει να λάβουν υπόψη τον ΔΤΠ του Μαρτίου, ο οποίος σημείωσε αύξηση 11,2%, σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος, αύξηση, δηλαδή, ακόμα υψηλότερη και από τον αντίστοιχο ΔΤΚ.
Πριν από την πανδημία, ο ΔΤΠ δεν κατάφερε να προβλέψει τον ΔΤΚ, αναφέρει η οικονομολόγος της Citi, Βερόνικα Κλαρκ. «Ωστόσο, όταν συμβαίνουν μεγάλες αλλαγές στην κοινωνία, όπως συνέβη το προηγούμενο έτος, ο ΔΤΠ αποτελεί έναν από τους αξιόπιστους κορυφαίους δείκτες», συνεχίζει η ίδια.
Και οι λεπτομέρειες του ΔΤΠ είναι εντυπωσιακές. Για τους χονδρεμπόρους, η τιμή των λαχανικών αυξήθηκε κατά 82%, τον περασμένο μήνα, σε σχέση με έναν χρόνο πριν. Οι τιμές των σιτηρών αυξήθηκαν κατά 40%, ενώ οι κατηγορίες κρέατος και ψαριών αυξήθηκαν κατά 23%, κατά μέσο όρο, σε σύγκριση με τον Μάρτιο του 2021. Έπειτα, υπάρχει και ο τομέας της ενέργειας. Το πετρέλαιο θέρμανσης, το ντίζελ και η βενζίνη αυξήθηκαν κατά 106%, 64% και 60%, αντίστοιχα.
Αυτές είναι και οι κατηγορίες, φυσικά, που οι κεντρικοί τραπεζίτες αφαιρούν, ώστε να πάρουν τις «βασικές» μετρήσεις του πληθωρισμού, οι οποίες καθοδηγούν την πολιτική μιας χώρας. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο το επιχείρημα ότι ο πληθωρισμός έφτασε στα ανώτερα επίπεδά του φαίνεται τόσο λανθασμένο όσο και προβληματικό. Βασίζεται σε μια μικρότερη από την αναμενόμενη αύξηση του βασικού πληθωρισμού, ο οποίος, υπό φυσιολογικές συνθήκες, συνεπάγεται πληθωρισμό και δεν είναι αμφιλεγόμενος.
Ωστόσο, σήμερα, οι ήδη υψηλές τιμές τροφίμων και ενέργειας συνεχίζουν να αυξάνονται, καθώς ο πόλεμος στην Ουκρανία μαίνεται, απειλώντας τον παγκόσμιο εφοδιασμό τροφίμων και ενέργειας, δεδομένης της ποσότητας λιπασμάτων, πετρελαίου και καλλιεργειών που προέρχονται από την περιοχή. Οι επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά σπαταλούν όλο και περισσότερο από τα έσοδα και τις οικονομίες τους για την ενέργεια και τα τρόφιμα, με αποτέλεσμα την επιδείνωση του ήδη αρνητικού κλίματος που επικρατεί και την αύξηση των πληθωριστικών προσδοκιών.
Εξετάστε την πρόσφατη έκθεση της Εθνικής Ομοσπονδίας Ανεξάρτητων Επιχειρήσεων. Το ένα τρίτο των ιδιοκτητών μικρών επιχειρήσεων αναφέρουν, σήμερα, ότι το μεγαλύτερό τους πρόβλημα είναι ο πληθωρισμός, από περίπου το ένα τέταρτο των ιδιοκτητών τον Φεβρουάριο. Ένα καθαρό 72% των ιδιοκτητών αύξησε τις μέσες τιμές πώλησης, τον περασμένο μήνα – το υψηλότερο ποσοστό εδώ και 48 χρόνια. Εν τω μεταξύ, η έκθεση της Fed της Νέας Υόρκης έδειξε ότι οι προσδοκίες για τον ετήσιο πληθωρισμό με βάση τον ΔΤΚ ξεπέρασαν τα όρια, σημειώνοντας αύξηση ρεκόρ 6,6%, τον Μάρτιο. Κάτι τέτοιο, όμως, δεν δείχνει ότι ο πληθωρισμός έχει φτάσει στα ανώτερα επίπεδά του.
Ένδειξη του πώς πραγματικά βιώνουν την κατάσταση αυτή τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις είναι το μέτρο που συντάχθηκε από τον Τζον Γουίλιαμς, οικονομολόγο που διευθύνει την ιστοσελίδα Shadow Government Statistics. Το εν λόγω μέτρο χρησιμοποιεί τη μεθοδολογία ΔΤΚ, την οποία χρησιμοποίησε η κυβέρνηση τη δεκαετία του 1980, πριν αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζει τη στέγαση, και εισήγαγε έννοιες όπως η υποκατάσταση. Το επίσημο ΔΤΚ δεν μετρά, πλέον, το κόστος διατήρησης ενός σταθερού βιοτικού επιπέδου, αναφέρει ο Γουίλιαμς. Ο δείκτης του, ο οποίος, όπως αναφέρει ο ίδιος, αντικατοπτρίζει το κόστος διατήρησης ενός συγκεκριμένου βιοτικού επιπέδου, αυξήθηκε κατά 17,2%, σε σχέση με έναν χρόνο πριν, σημειώνοντας, έτσι, την ταχύτερη αύξησή του από το 1947. Όπως, λοιπόν, εκτιμά η στήλη του Barron’s, ο μέσος όρος των αλλαγών των τιμών σε βασικά είδη, όπως το κρέας, το γάλα και το φυσικό αέριο, αυξήθηκε κατά 19%, σε σχέση με έναν χρόνο νωρίτερα.
Υπάρχουν, όμως, κι άλλοι λόγοι, εκτός από τα τρόφιμα και την ενέργεια για να αμφισβητήσουμε το επιχείρημα ότι ο πληθωρισμός δεν έχει φτάσει στα ανώτερα επίπεδά του. Πρώτον, η Κλαρκ από τη Citi αναφέρει ότι, ενώ τα απλά μαθηματικά ενδεχομένως να κάνουν τα νούμερα του πληθωρισμού να φαίνονται σταθεροποιημένα, οι επενδυτές θα πρέπει να προετοιμαστούν για μια νέα έκρηξη μέσα σε λίγους μήνες, δεδομένων των κινδύνων αύξησης των τιμών των βασικών προϊόντων.
Aκόμη, ο Ρίτσαρντ Φαρ, επικεφαλής στρατηγικής της αγοράς στον Όμιλο Merion Capital, σημειώνει ότι η Fed του Ντάλας εκτιμά ότι ο πληθωρισμός των ενοικίων θα επιταχυνθεί κατά 6,9% σε ετήσια βάση έως τον Δεκέμβριο του 2023 – εκτίμηση που ο Φαρ εκτιμά ότι είναι χαμηλή. Οι τιμές των κατοικιών συνέχισαν να αυξάνονται από τότε που διεξήχθη η έρευνα, με τα ενοίκια να υστερούν σε σχέση με τις τιμές των κατοικιών κατά περίπου ένα έτος, και αυτό για να μην αναφέρουμε τις πιέσεις που προκύπτουν από την άρση των μορατόριουμ εξώσεων, εξαιτίας της πανδημίας, αναφέρει η ίδια.
Υπάρχει, επίσης, κι ένας τεχνικός παράγοντας, ο οποίος θεωρείται παραμελημένος. Η κυβέρνηση δήλωσε ότι, τον Απρίλιο, θα αλλάξει τον τρόπο μέτρησης των τιμών των νέων οχημάτων, αλλάζοντας τη σημερινή της μέθοδο με έναν πειραματικό δείκτη χρησιμοποιώντας δεδομένα από την εταιρεία αναλύσεων J.D. Power. Ο πειραματικός δείκτης προηγείται σημαντικά του δημοσιευμένου δείκτη καινούργιων οχημάτων, ο οποίος αντιπροσωπεύει το 4% του συνολικού ΔΤΚ, πράγμα που σημαίνει ότι η αλλαγή αυτή θα ενισχύσει τα ποσοστά πληθωρισμού των καταναλωτών, ήδη από αυτό το μήνα.
Τι σημαίνουν όλα αυτά για το Χρηματιστήριο; Μέχρι στιγμής, τα περιθώρια κέρδους των εταιρειών έχουν διατηρηθεί, φτάνοντας ακόμα και σε υψηλά ρεκόρ, στο τέταρτο τρίμηνο, αναφέρει η Νάνσυ Τένγκλερ, Διευθύνουσα Σύμβουλος και επικεφαλής επενδύσεων της Laffer Tengler Investments. «Ωστόσο, δεν υπάρχουν άπειρες δυνατότητες τιμολόγησης», προσθέτει η ίδια. Η Tένγκλερ εκτιμά ότι ο αντίκτυπος της ραγδαίας αύξησης των τιμών παραγωγού θα αρχίσει να εμφανίζεται το δεύτερο τρίμηνο και στα ετήσια αναμενόμενα κέρδη, με τα στελέχη να δίνουν στοιχεία της αντίστασης στην τιμολόγηση και της πίεσης του περιθωρίου κέρδους καθώς εξελίσσεται η σεζόν των κερδών του πρώτου τριμήνου.
«Νομίζω ότι ο πληθωρισμός που θα είναι επίμονος και θα παραμένει σε υψηλά επίπεδα θα συνεχίσει να υπάρχει για μεγάλο χρονικό διάστημα», αναφέρει η Τένγκλερ, σημειώνοντας ότι ο ΔΤΚ της Fed της Ατλάντα, ο οποίος κυμαίνεται σε υψηλά επίπεδα, – καλάθι γεμάτο προϊόντα που αλλάζουν τιμή σχετικά αργά – αυξήθηκε κατά 4,7% τον Μάρτιο, σε σχέση με έναν χρόνο νωρίτερα. Η ίδια έχει κάνει αναφορές σε συνεχή πληθωρισμό και επιβράδυνση της ανάπτυξης, γεγονός που αναμένεται να βοηθήσει τομείς όπως τα υλικά, την ενέργεια και τα αμοιβαία κεφάλαια επενδύσεων σε ακίνητα.
Το αφήγημα σχετικά με τον πληθωρισμό που έχει φτάσει στο ανώτερο επίπεδό του είναι δημοφιλές για προφανείς λόγους, και δεν διαφέρει από το προηγούμενο επιχείρημα σχετικά με τον προσωρινό πληθωρισμό. Ωστόσο, οι επενδυτές δεν πρέπει να το πιστέψουν, τουλάχιστον όχι ακόμη.
by Lisa Beilfuss, μετάφραση ο.τ.
