Τον κίνδυνο να χάσουν μισθούς, συντάξεις, επιδόματα, λοιπά εισοδήματά τους και τραπεζικές καταθέσεις τους αντιμετωπίζουν εκατοντάδες χιλιάδες φορολογούμενοι με ληξιπρόθεσμες μη ρυθμισμένες οφειλές προς το Δημόσιο, εξαιτίας των κατασχέσεων που μπορούν να τους επιβάλουν οι φοροεισπρακτικές υπηρεσίες του κράτους.
Όσοι μάλιστα από τους φορολογούμενους αυτούς χρωστούν στις ΔΟΥ ποσά μεγαλύτερα των 500 ευρώ κινδυνεύουν επιπλέον και να χάσουν κινητά και ακίνητα περιουσιακά στοιχεία τους.
Οι οφειλέτες όμως έχουν το δικαίωμα να αμυνθούν με 5 διαφορετικούς εναλλακτικούς νόμιμους τρόπους, οι περισσότεροι από τους οποίους έχουν προληπτικό χαρακτήρα, θα πρέπει δηλαδή να εξετασθούν και να επιλεγούν πριν ξεκινήσει η διαδικασία της κατάσχεσης.
Οι οφειλέτες του Δημοσίου που απειλούνται με κατασχέσεις θα πρέπει να γνωρίζουν, ότι η ισχύουσα νομοθεσία για τα αναγκαστικά μέτρα είσπραξης του Δημοσίου κρύβει γι’ αυτούς πολλές παγίδες. Συγκεκριμένα:
1. Κάθε ΔΟΥ δικαιούται να κατάσχει ακίνητο οφειλέτη της, εφόσον το ληξιπρόθεσμο χρέος του προς αυτήν υπερβαίνει τα 500 ευρώ. Αν ένας φορολογούμενος οφείλει στο Δημόσιο ένα ποσό άνω των 500 ευρώ (π.χ. ένα ποσό της τάξεως των 3.000 ευρώ) και δεν έχει καθόλου καταθέσεις στις τράπεζες ούτε κάποια έσοδα ή εισοδήματα ή κινητά περιουσιακά στοιχεία που μπορούν να κατασχεθούν για να αποπληρωθεί η οφειλή του, τότε υπάρχει πιθανότητα να πληροφορηθεί ότι εκδόθηκε εντολή για κατάσχεση του σπιτιού του ή κάποιου άλλου ακινήτου που κατέχει. Η αρμόδια ΔΟΥ έχει δικαίωμα να δεσμεύσει και να κατάσχει ακίνητο ακόμη και για ένα σχετικά χαμηλό χρέος.
Το «γράμμα» του νόμου προβλέπει ότι για ληξιπρόθεσμα χρέη προς το Δημόσιο άνω των 500 ευρώ δύνανται να επιβληθούν όλα τα εναλλακτικά αναγκαστικά μέτρα είσπραξης, συμπεριλαμβανομένων και των κατασχέσεων ακινήτων. Συνεπώς, ο κίνδυνος να
μπλέξει σε περιπέτειες με την ακίνητη περιουσία του όποιος χρωστά πάνω από 500 ευρώ στο Δημόσιο και δεν τα έχει πληρώσει εμπρόθεσμα ή δεν τα έχει ρυθμίσει σε δόσεις, είναι υπαρκτός, έστω κι αν οι πιθανότητες να τον αντιμετωπίσει είναι πάρα πολύ μικρές.
2. Κάθε ΔΟΥ μπορεί να προχωρήσει σε κατάσχεση αυτοκινήτου, σκάφους ή οποιουδήποτε άλλου κινητού περιουσιακού στοιχείου κατέχει ένας οφειλέτης της, εφόσον αυτός της χρωστάει πάνω από 500 ευρώ. Το όριο ληξιπρόθεσμων οφειλών μέχρι το οποίο δεν
επιτρέπονται κατασχέσεις ακινήτων ισχύει και για τις κατασχέσεις κινητών περιουσιακών στοιχείων. Συνεπώς, για ληξιπρόθεσμα χρέη προς το Δημόσιο άνω των 500 ευρώ επιτρέπεται στις φορολογικές αρχές να κατάσχουν οποιαδήποτε κινητά περιουσιακά στοιχεία των οφειλετών.
3. Για οποιοδήποτε ποσό ληξιπρόθεσμης οφειλής προς το Δημόσιο, η αρμόδια ΔΟΥ έχει το δικαίωμα να κατάσχει τα ακόλουθα ποσά που τυχόν δικαιούται να εισπράξει ο οφειλέτης:
α) Από ποσά μισθών, συντάξεων και ασφαλιστικών βοηθημάτων άνω των 1.000 και έως 1.500 ευρώ τον μήνα επιτρέπεται η κατάσχεση στα χέρια του εργοδότη ή του ασφαλιστικού ταμείου ποσοστού 50% επί του τμήματος πάνω από τα 1.000 και μέχρι τα 1.500 ευρώ, ενώ από ποσά άνω των 1.500 ευρώ τον μήνα επιτρέπεται η κατάσχεση στα χέρια του εργοδότη ή του ασφαλιστικού ταμείου του συνόλου του υπερβάλλοντος των 1.500 ευρώ ποσού.
β) Το 1/4 οποιουδήποτε άλλου ασφαλιστικού βοηθήματος καταβάλλεται περιοδικά στον οφειλέτη, εφόσον αυτό υπερβαίνει τα 1.000 ευρώ. Σε κάθε περίπτωση το ποσό που απομένει μετά την κατάσχεση δεν μπορεί να είναι χαμηλότερο των 1.000 ευρώ.
γ) Το 1/5 των καταβαλλόμενων ημερομισθίων.
δ) Το 1/2 του εφάπαξ που καταβάλλεται από οποιοδήποτε ασφαλιστικό ταμείο, λόγω εξόδου από την υπηρεσία ή το επάγγελμα.
ε) Έως και το 100% των ενοικίων των οποίων επίκειται η είσπραξη, εφόσον ο οφειλέτης δικαιούται να λαμβάνει τέτοια εισοδήματα.
στ) Έως και το 100% των πάσης φύσεως αποζημιώσεων (π.χ. για απόλυση του οφειλέτη από την εργασία ή για ζημιά που υπέστη κάποιο ασφαλισμένο περιουσιακό στοιχείο του κ.λπ.)
ζ) Έως και το 100% των πάσης φύσεως εισπράξεων από πωλήσεις προϊόντων ή οποιωνδήποτε άλλων πραγμάτων (π.χ. ακινήτων, Ι.Χ. αυτοκινήτων, σκαφών κ.λπ.). η) Ολόκληρα τα ποσά των οικογενειακών επιδομάτων που χορηγεί ο ΟΠΕΚΑ, καθώς δεν έχει προβλεφθεί η νομοθετική κατοχύρωση του ακατάσχετου των συγκεκριμένων κοινωνικών παροχών!
4. Για οποιοδήποτε ποσό ληξιπρόθεσμου χρέους προς το Δημόσιο άνω των 30 ευρώ, η αρμόδια ΔΟΥ έχει δικαίωμα να κατάσχει ποσά από τις καταθέσεις του οφειλέτη στις τράπεζες.
Εξαιρούνται ορισμένα κοινωνικά επιδόματα, τακτικά ή εκτάκτως καταβαλλόμενα, για τα οποία οι νομοθετικές ρυθμίσεις χορήγησής τους περιλαμβάνουν ρητή διάταξη που προβλέπει το ακατάσχετο αυτών.