Για πολλούς ανθρώπους, η μέρα δεν ξεκινά μέχρι να αδειάσει η κούπα του καφέ τους.
Γενικά θεωρείται ότι ο καφές αυξάνει την εγρήγορση, έτσι οι άνθρωποι τον πίνουν για να “ξυπνήσουν” και να βελτιώσουν την αποτελεσματικότητά τους το πρωί.
Πορτογάλοι επιστήμονες μελέτησαν όσους πίνουν καφέ για να καταλάβουν αν αυτή η επίδραση της εγρήγορσης εξαρτάται από τις ιδιότητες της καφεΐνης ή αν αφορά την εμπειρία της κατανάλωσης καφέ.
“Υπάρχει μια κοινή προσδοκία ότι ο καφές αυξάνει την εγρήγορση και την ψυχοκινητική λειτουργία”, δήλωσε ο καθηγητής Nuno Sousa του πανεπιστημίου του Minho, επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης που δημοσιεύτηκε στο Frontiers in Behavioral Neuroscience. “Όταν κατανοείς καλύτερα τους μηχανισμούς που κρύβονται πίσω από ένα βιολογικό φαινόμενο, τότε ανοίγεις μονοπάτια για την εξερεύνηση των παραγόντων που μπορεί να το διαμορφώσουν και ακόμη και τα πιθανά οφέλη αυτού του μηχανισμού”.
Καφές και πρωινό ξεκίνημα με καφεΐνη
Οι επιστήμονες στρατολόγησαν άτομα που έπιναν τουλάχιστον ένα φλιτζάνι καφέ την ημέρα και τους ζήτησαν να μην πιούν καφέ ή άλλα καφεϊνούχα ποτά για τουλάχιστον τρεις ώρες πριν από την μελέτη. Πήραν συνέντευξη από τους συμμετέχοντες για να συλλέξουν κοινωνικοδημογραφικά δεδομένα και στη συνέχεια έκαναν δύο σύντομες μαγνητικές τομογραφίες: μία πριν και μία 30 λεπτά μετά την κατανάλωση καφεΐνης. Κατά τη διάρκεια της μαγνητικής τομογραφίας, ζητήθηκε από τους συμμετέχοντες “να χαλαρώσουν και να αφήσουν το μυαλό τους να περιπλανηθεί”.
Λόγω των γνωστών νευροχημικών επιδράσεων της κατανάλωσης καφέ, οι επιστήμονες περίμεναν ότι οι μαγνητικές τομογραφίες θα έδειχναν ότι τα άτομα που έπιναν καφέ είχαν υψηλότερη εγκεφαλική δραστηριότητα σε συγκεκριμένες περιοχές. Διαπίστωσαν ότι η δραστηριότητα αυτή μειώθηκε τόσο μετά την κατανάλωση καφέ όσο και μετά την λήψη συμπληρώματος καφεΐνης. Αυτό δείχνει ότι η κατανάλωση είτε καφεΐνης είτε καφέ έκανε τους ανθρώπους πιο έτοιμους να περάσουν από φάση χαλάρωσης σε φάση εγρήγορσης σε εργασίες.
Η όλη εμπειρία του φλιτζανιού καφέ είναι ανώτερη από την σκέτη πρόσληψη καφεΐνης
Ωστόσο, η κατανάλωση καφέ αύξησε επίσης τη συνδεσιμότητα σε εκείνα τα μέρη του εγκεφάλου που εμπλέκονται στην μνήμη εργασίας, τον γνωστικό έλεγχο και τη συμπεριφορά για την επίτευξη στόχων. Αυτό δεν συνέβη όταν οι συμμετέχοντες έπαιρναν μόνο καφεΐνη. Με άλλα λόγια, εάν θέλετε να αισθάνεστε όχι απλώς σε εγρήγορση, αλλά πραγματικά ανεβασμένοι, η καφεΐνη από μόνη της δεν θα το κάνει: πρέπει να ζήσετε όλη την εμπειρία αυτού του φλιτζανιού καφέ.
“Η οξεία κατανάλωση καφέ μείωσε την λειτουργική συνδεσιμότητα μεταξύ των περιοχών του εγκεφάλου που σχετίζονται με διαδικασίες αυτοαναφοράς όταν οι συμμετέχοντες είναι σε ηρεμία”, δήλωσε η δρ. Maria Picó-Pérez του πανεπιστημίου Jaume και επίσης συγγραφέας της μελέτης.
“Η λειτουργική συνδεσιμότητα μειώθηκε επίσης μεταξύ των σωματοαισθητηριακών/κινητικών δικτύων και του προμετωπιαίου φλοιού, ενώ η συνδεσιμότητα στις περιοχές του ανώτερου οπτικού και του δικτύου εκτελεστικού ελέγχου αυξήθηκε μετά την κατανάλωση καφέ. Με απλά λόγια, τα άτομα ήταν πιο έτοιμα για δράση και σε εγρήγορση για εξωτερικά ερεθίσματα μετά τον καφέ”, πρόσθεσε.
“Λαμβάνοντας υπόψη ότι ορισμένες από τις επιδράσεις που βρήκαμε αναπαράγονταν από την καφεΐνη, θα μπορούσαμε να περιμένουμε και άλλα ποτά με καφεΐνη να έχουν παρόμοιες επιπτώσεις”, είπε επίσης η δρ. Picó-Pérez. “Ωστόσο, παίζουν ρόλο και ειδικά χαρακτηριστικά του καφέ, όπως η ιδιαίτερη μυρωδιά και γεύση του ποτού, ή η ψυχολογική προσδοκία που σχετίζεται με την κατανάλωσή του”.
Περιορισμοί της μελέτης
Οι συγγραφείς επισήμαναν ότι είναι πιθανό η εμπειρία της κατανάλωσης καφέ χωρίς καφεΐνη να προκαλέσει αυτά τα οφέλη: αυτή η μελέτη δεν μπορούσε να διαφοροποιήσει τα αποτελέσματα της εμπειρίας του να πίνεις απλά καφέ (ακόμα και χωρίς καφεΐνη δηλαδή) από την εμπειρία του να πίνεις καφέ με καφεΐνη.
Υπάρχει επίσης μια υπόθεση ότι τα οφέλη που ισχυρίζονται οι πότες καφέ θα μπορούσαν να οφείλονται στην ανακούφιση των συμπτωμάτων στέρησης, τα οποία αυτή η μελέτη δεν εξέτασε.
“Οι αλλαγές στην εγκεφαλική δραστηριότητα μελετήθηκαν κατά τη διάρκεια μιας ακολουθίας κατάστασης ηρεμίας. Οποιαδήποτε συσχέτιση με ψυχολογικές και γνωστικές διαδικασίες ερμηνεύεται με βάση την κοινή λειτουργία που αποδίδεται στις περιοχές αυτές, αλλά δεν δοκιμάστηκε άμεσα», προειδοποίησε ο Sousa. “Επιπλέον, θα μπορούσαν να υπάρχουν ατομικές διαφορές στον μεταβολισμό της καφεΐνης μεταξύ των συμμετεχόντων, κάτι που θα ήταν ενδιαφέρον να εξερευνηθεί στο μέλλον”.
Πηγή: https://medicalxpress.com
