Διατηρείται αμείωτη η «τέλεια καταιγίδα» στις τιμές των τροφίμων, που προκάλεσαν διαδοχικά η πανδημία, η διατάραξη της εφοδιαστικής αλυσίδας και ο πόλεμος στην Ουκρανία, παρά την αποκλιμάκωση που καταγράφεται στον γενικό δείκτη του πληθωρισμού.
Οι τιμές των τροφίμων καταγράφουν αυξήσεις που ξεπερνούν το 60%, ενώ η εξάρτηση από τα εισαγόμενα προϊόντα καθιστά σχεδόν βέβαιο το γεγονός ότι ούτε τους επόμενους μήνες θα διαφανούν σημάδια αποκλιμάκωσης στο ράφι.
Ο κλαδικός πληθωρισμός τροφίμων «φλερτάρει» με το 15% από τον Οκτώβριο του 2022, ενώ το τρίμηνο Νοέμβριος 2022 – Ιανουάριος 2023 το ποσοστό ενισχύεται περαιτέρω. Τον Μάρτιο του 2023 ο σχετικός δείκτης διαμορφώνεται στο 14,3%, ενώ τα μηνύματα από την αγορά επιβεβαιώνουν ότι οι ανατιμήσεις συνεχίζονται στους καταλόγους χονδρικής. Οι νέοι τιμοκατάλογοι περιλαμβάνουν, σύμφωνα με στελέχη της αγοράς, στοχευμένες αυξήσεις ανά κατηγορία, με το εύρος των ανατιμήσεων να παραμένει σε υψηλά βαρομετρικά, από 10% έως και 37%.
Ο κλάδος των τροφίμων, από το χωράφι στο ράφι, βρίσκεται αντιμέτωπος με ένα αλλεπάλληλο «κραχ» στις σταθερές του, γεγονός το οποίο όχι μόνο διατηρεί υψηλές τις τιμές στο ράφι, αλλά -κυρίως- καθιστά εύθραυστη την αλυσίδα επισιτιστικής επάρκειας.
Σε διάστημα 40 μηνών, σχεδόν όλοι οι παράμετροι που καθορίζουν τα βασικά λειτουργικά κόστη στον κλάδο τροφίμων έχουν εκτροχιαστεί και η αγορά ακόμα δεν έχει καταφέρει να επαναφέρει στις ράγες το «πληθωριστικό τρένο» που ξεκίνησε το «ταξίδι» του από το 2020.
Η υγειονομική κρίση, το παγκόσμιο lockdown, οι διαταραχές στις μεταφορές υπερδιπλασιάζουν το 2020 το κόστος διανομής και ενέργειας.
Τα έντονα φαινόμενα πυρκαγιών και ξηρασίας το 2021 καθιστούν τις πρώτες ύλες σε «πολύτιμους λίθους», ενώ η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία πυροδοτεί εκ νέου την ενεργειακή και την επισιτιστική κρίση.
Το σκληρό ροκ στις τιμές τροφίμων διατηρείται έντονο και η πορεία του κλαδικού πληθωρισμού δεν είναι παράλληλη με αυτή του γενικού δείκτη. Τα δεδομένα στην αγορά εξακολουθούν να είναι τα ίδια: οι τιμές βασικών εμπορευμάτων, το κόστος λοιπών πρώτων και δεύτερων υλών παραμένουν σε σημαντικά αυξημένα επίπεδα. Συνεπώς κανείς δεν είναι ακόμα -πραγματικά- σε θέση να προβλέψει πότε θα μπορούμε να μιλάμε για σημάδια αποκλιμάκωσης στις τιμές καταναλωτή.
Αποκλιμάκωση λόγω ενέργειας
Έβδομος μήνας αποκλιμάκωσης του πληθωρισμού ο Μάρτιος, αλλά και μήνας ανάδειξης των μεγάλων «μετώπων» όσον αφορά τις τιμές προϊόντων και υπηρεσιών: δομικός πληθωρισμός και ακρίβεια στα τρόφιμα.
Από τη σύγκριση της τιμής του δείκτη του μηνός Μαρτίου 2023 με τον αντίστοιχο δείκτη του Μαρτίου 2022 προέκυψε αύξηση 4,6%, έναντι αύξησης 8,9% που σημειώθηκε κατά την αντίστοιχη σύγκριση του έτους 2022 με το 2021 και έναντι 6,1% που «έτρεχε» τον Φεβρουάριο.
Ο Γενικός ΔΤΚ κατά τον μήνα Μάρτιο 2023 σε σύγκριση με τον Φεβρουάριο 2023 παρουσίασε αύξηση 1,2%, έναντι αύξησης 2,7% που σημειώθηκε κατά την αντίστοιχη σύγκριση του προηγούμενου έτους.
O λόγος για τον οποίο καταγράφεται υποχώρηση στον ρυθμό αύξησης του γενικού δείκτη τιμών δεν είναι άλλος από την αποκλιμάκωση των τιμών ενέργειας.
Ο λογαριασμός ηλεκτρικού ρεύματος εμφανίζει μείωση 25,8%, το πετρέλαιο θέρμανσης υποχωρεί κατά 22,1% και τα καύσιμα και τα λιπαντικά κατά 7,2%. Από το… μέτωπο της ενέργειας, ανοδικά επιμένουν τα στερεά καύσιμα με 24%, το υγραέριο με 16,4%, αλλά και το φυσικό αέριο με το ποσοστό αύξησης του οποίου να διαμορφώνεται στο 9,2% και να μην έχει πλέον καμία σχέση με τα τριψήφια ποσοστά που καταγράφονταν το προηγούμενο διάστημα.
Ο «πυρήνας» τρέχει πλέον με ρυθμό 6,73% -είναι ο ταχύτερος από το ξέσπασμα της πληθωριστικής κρίσης, κάτι που δείχνει διάχυση της ακρίβειας και σε άλλα πεδία πέραν της ενέργειας και των τροφίμων-, ενώ ο κλαδικός δείκτης «έτρεξε» και τον Μάρτιο με 14,3%, ποσοστό πολύ κοντά στο υψηλότερο των τελευταίων 10ετιών. «Υπεύθυνες» για την αποκλιμάκωση του ρυθμού αύξησης του γενικού δείκτη ήταν οι τιμές στην ενέργεια, ενώ για τον Μάρτιο τα μεγαλύτερα ποσοστά ανατιμήσεων εντοπίζονται στα κόμιστρα των ταξί και στα αεροπορικά εισιτήρια.
