Τί άλλαξε σε σχέση με 60 χρόνια πριν και σήμερα το δημογραφικό προκαλεί πλέον έντονο προβληματισμό στην Ελλάδα; Όλα, είναι η απάντηση που δίνουν οι δημογράφοι.
Σε πρόσφατη έρευνα του καθηγητή Δημογραφίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας Βύρωνα Κοτζαμάνη, σε συνεργασία με το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, αποτυπώνεται η κύρια αιτία που σήμερα έχουμε πολύ περισσότερους θανάτους σε σχέση με τις γεννήσεις, τάση η οποία θα συνεχιστεί και τα επόμενα 30 χρόνια: οι γυναίκες της αναπαραγωγικής ηλικίας γεννούν λιγότερα παιδιά. Δεν φταίει, λοιπόν, ότι οι γυναίκες είναι πληθυσμιακά λιγότερες σε σχέση με τις προηγούμενες δεκαετίες, αλλά το γεγονός ότι ενώ οι γιαγιάδες τους έκαναν 2,25 παιδιά/γυναίκα, οι εγγονές θα κάνουν λιγότερα από 1,5 παιδιά.
Σχηματικά μιλώντας, οι εγγονές θα γεννήσουν την τρέχουσα δεκαετία 800 παιδιά λιγότερα σε σχέση με τις γιαγιάδες τους.
Όπως δήλωσε ο κ.Κοτζαμάνης, αυτή η μείωση οφείλεται κυρίως σε δύο λόγους: 1) στην αύξηση του ποσοστού των γυναικών που δεν έφεραν -ή δεν θα φέρουν- στον κόσμο ένα παιδί καθώς εκτιμάται ότι το ποσοστό αυτό από περίπου 15% στις γυναίκες που γεννήθηκαν γύρω από το 1930 έχει αυξηθεί σε 24% σε αυτές που γεννήθηκαν γύρω από το 1985, και 2) στη σημαντική μείωση των πιθανοτήτων των γυναικών που έχοντας κάνει ένα παιδί να κάνουν δεύτερο, καθώς και των πιθανοτήτων όσων, έχοντας κάνει δεύτερο, να κάνουν και ένα τρίτο. Η αύξηση των ποσοστών ατεκνίας και η μείωση των πιθανοτήτων αυτών είχαν ως αποτέλεσμα όλες σχεδόν οι μεταπολεμικές γενεές στην Ελλάδα να μην αναπαράγονται, να κάνουν δηλαδή όλο και λίγο λιγότερα παιδιά από αυτά που θα επέτρεπαν σε κάθε γυναίκα να αντικατασταθεί από μια κόρη. Από 1,545 εκατ. γεννήσεις τη δεκαετία 1956-1965 αναμένεται να έχουμε μόνον 835 χιλ. τη δεκαετία 2016-2025, σχεδόν τις μισές. Μάλιστα, προβλέπεται ότι 1 στα 4 ζευγάρια δεν θα κάνουν κανένα παιδί”.
Τα επόμενα 20 με 30 χρόνια, σύμφωνα με τον καθηγητή Δημογραφίας στο Π.Θ, θα έχουμε στην Ελλάδα κάθε χρόνο περισσότερους από 130.000 θανάτους και περίπου 80.000 γεννήσεις. Πράγμα που σημαίνει ότι σε 30 χρόνια το έλλειμα των γεννήσεων θα έχει φτάσει στο 1,5 εκατομμύριο.
Οι λόγοι που οι γυναίκες πλέον κάνουν λιγότερα παιδιά έχουν να κάνουν με τις σαρωτικές αλλαγές που καταγράφηκαν σε σχέση με μισό αιώνα πριν, όπως την αστικοποίηση, τη μόρφωση και την εργασία των γυναικών. Αλλά και, κυρίως, με το αίσθημα της ανασφάλειας για το μέλλον που διακατέχει τις νέες γενιές. Οι επισφαλείς σχέσεις εργασίας, οι χαμηλοί μισθοί, η ανεργία, η δυσκολία και η ακρίβεια της στέγασης για τα νέα ζευγάρια, η περιορισμένη στήριξη στην εργαζόμενη μητέρα για τη φύλαξη των παιδιών και το βάρος του παιδιού που επωμίζεται σχεδόν αποκλειστικά η γυναίκα, είναι πεδία στα οποία θα πρέπει να γίνουν σημαντικές παρεμβάσεις, ώστε να δοθούν ισχυρά κίνητρα για την απόκτηση παιδιού, 2ου ή και 3ου στην οικογένεια.
